b43
 
Bunkernummer
B43
Oud Bunkernummer
AM3
Lokatie
Melle
Toegankelijkheid
Schietgat beperkt geopend, toegang zeer beperkt geopend
Aantal kamers

1 kamer en een sas
Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Noordoosten

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Een ruw stenen uiterlijk.
  • Het schietgat zat verborgen achter een metalen valluik.
  • Origineel was het bunkertje in zijn geheel geverfd met een lichtgroene ondergrond. Hierop waren rode, okergele en smaragdgroene vlekken aangebracht. Deze camouflagekleuren zijn op verschillende plaatsen nog aanwezig op de bunker.
  • Daarnaast heeft de bunker net zoals B42 en B44 op het dak een betonnen rand om te maken dat de grond op het dak van de bunker vlot blijft liggen en de begroeiing van het talud vlot kon overgaan op het dak van de bunker. Dit is ook een techniek die op Betsbergbos nog werd toegepast op het dak van de bunkers Be14, Be15, Be17 en Be19.
  • Deze bunkertjes worden ook gekenmerkt door een groter oreillon voor het schietgat.
  • Het bunkertje heeft een volledig in beton uitgewerkt toegangssas met verschillende betonnen treden en onderaan een sterfputje.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Globaal zat dit bunkertje zeer goed verstopt in het talud van de spoorwegen en dit werd zeker zo weinig mogelijk geaccentueerd om er zeker de aandacht niet op te trekken.
  • Structuur.
  • Een mitrailleurkamer en een toegangssas.
  • Opvallend bij dit bunkertje is wel dat het sas op de zijkant van de bunker zit en niet achteraan.
  • Opmerkingen.
  • Het is een achterliniebunkertje tussen de spoorlijn Oostende-Brussel en de steenweg van Gent naar Aalst, tussen B42 (55 m) en B44 (620 m). Hij ligt zeer kort tegen B42 die juist aan de andere kant van hetzelfde spoorwegtalud gelegen is.
  • Het bunkertje was naast de standaardopstelling van een Maximmitrailleur ook voorzien om een Hotchkiss- of Coltmitrailleur te kunnen opstellen.
  • Omdat het bunkertje ingewerkt zit in het spoorwegtalud, was er geen specifieke onteigening voor de grond waar de bunker zelf werd opgebouwd. Deze werd namelijk toen ook al gebouwd op staatsdomein (eigendom van de Belgische Spoorwegen). Of dit gedeelte van het talud ook kadastraal ingedeeld bij Melle sectie D perceel 377a is ook mij onduidelijk. Omdat deze bunker echter niet is gebouwd langs een wegeltje, is er in dit geval wel een serieuze tijdelijke en permanente erfdienstbaarheid.
  • De tijdelijke en permanente erfdienstbaarheid lopen beiden wel 100% zeker over hetzelfde eerder vernoemde perceel gekadastreerd als Melle Sectie D perceel 377a. Dit was eigendom van de familie De Kerckhove d'Exaerde. Voor de permanente erfdienstbaarheid werd gebruik gemaakt van een strook van 212.5 meter lang en 2 meter breed, komende vanaf de spoorwegbrug over de Geerbosstraat. De tijdelijke erfdienstbaarheid voor een periode van 8 maand, omvatte nog een bijkomende breedte van 3 meter breedte over dezelfde strook. Deze was enkel van toepassing tot de bouw van de bunker was beëindigd.
  • De akte werd verleden op 28 mei 1935 voor een totaalprijs van 1010 Bef. Voorlopig is het nog onduidelijk of er voor deze akte jaarlijks bijkomende intresten zijn betaald of niet.
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
  • Voor dit bunkertje vindt men samen met bunkertje B42 informatie terug dat er onder de betonnen fundering bijkomend metalen damplanken zouden gestoken zijn, vermoedelijk omdat ze ingewerkt zitten in het talud van de spoorlijn Oostende-Brussel, elk aan een andere zijde. Of dit effectief ook uitgevoerd is, is op het moment niet duidelijk. In elk geval is hier niets van vermeld op de originele bouwplannen.
  • Het bunkertje zijn aandeel in het bouwproject A bedroeg origineel 46.935,96 Bef. Met inbegrip van wat gemeenschappelijke kosten zoals onder andere de niet individueel verdeelde beplantingen moet deze prijs allicht opgetrokken worden tot 47.012,21 Bef. Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 47.162,21 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
  • Ook van dit bunkertje werd net zoals bij B42 en B44 het toegangssas herzien en in een latere fase hertekend.
  • Het bunkertje is zeer beperkt geopend aan de toegang en ook het schietgat is slechts gedeeltelijk geopend. Er zijn sporen van reeds meerdere pogingen hem ruimer open te krijgen. Het dichtmetsen is echt wel serieus aangepakt daar de toegang uitgevoerd is met een zeven tal rijen baksteen (boerkes) achter elkaar. Het dichtmetsen is op die manier gebeurd over een dikte van 70 centimeter dik.
  • Origineel werd hij zoveel mogelijk rondom beplant met 160 accasia's en 3 klimopplanten. Heden is hij ontzettend overgroeid en bepaalde periodes van het jaar is hij praktisch onvindbaar en zeker onbereikbaar door de overgroeiing met braamstruiken (deels nog de originele aanplantingen).
  • Het betreft hier zeker een pareltje op de linie. De binnenkant is nog zeer intakt op de gepantserde deur na. Ook de tablet is achteraan nog aanwezig.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • Tussen Kalverhagestraat en Geerbosstraat ligt deze bunker aan de overkant van de spoorwegtalud waar ook bunker B42 ligt.
  • Het probleem dat men met dit bunkertje heeft is dat er eigenlijk geen enkele wegeltje naar toe loopt. Hij ligt praktisch halverwege een kouter tegen het spoorwegtalud.
  • U kunt hem nog altijd het gemakkelijkst bereiken langs zijn originele erfdienstbaarheid die liep tegen het spoorwegtalud, komende vanaf de brug met de Geerbosstraat.
Bijhorende foto's
Schets horende bij de akte voor de dienstbaarheden voor deze bunker. Rechts zie je de Geerbosstraat. Je ziet duidelijk de tijdelijke en permanente erfdienstbaarheid langs het spoorwegtalud, komende vanaf de Geerbosstraat. Dit had een lengte van 212.5 meter tot aan het bunkertje. Achter de bunker was bij de tijdelijke erfdienstbaarheid nog een perceel voorzien +/- zo groot als de bunker zelf, allicht om een vlotte bouw van de bunker toe te laten.
Funderingsplan van deze bunker. Je ziet duidelijk dat de bunker sterk ingewerkt zit in het reeds bestaande talud.
Uitzicht van hoe de bunker uiteindelijk diende in het talud ingewerkt te worden.
Grondplan van deze bunker. je merkt dat de bunkerkamer en het sas uiteindelijk vrij diep zijn ontworpen.
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Rechts de toegang, links de mitrailleurkamer. De schets is kijkende naar de achtermuur van de mitrailleurkamer.
Doorsnede CD bij bovenstaand grondplan. Je ziet duidelijk links het grote oreillon. Voor de bunker werd een soort van grachtje uitgewerkt.
Herziening van het grondplan met toch nog wel wat verschillen. Omdat het schietgat ongewijzigd bleef, is het op de herziening ook niet in detail uitgetekend. Het valt meteen op dat de kamer en het sas minder diep gemaakt zijn. Schuine stuk achteraan links mitrailleurkamer is volledig weggevallen. Ook is voor de toegang van de bunker een klein beperkt tweede oreillon voorzien.
Nogmaals hetzelfde detail op kalkpapier.
Herziene grondplan waarbij bovenstaande kalkschets werd over het bestaande grondplan gelegd. Het valt duidelijk op dat de bunker heel wat minder diep is geworden. Hierdoor diende natuurlijk ook minder diep in het reeds bestaande talud ingegraven te worden.
Vooraanzicht op dit sterk overwoekerde bunkertje tegen het spoorwegtalud te Melle anno 1995. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Detail schietgat. Het schietgat was toen nog beperkter geopend dan heden ten dage. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Hetzelfde schietgat anno 2004 (Collectie Kris Vlaeminck)
Op deze foto uit dezelfde periode is het wel leuk om op te merken dat het bunkertje toen nog volledig dichtgemetst was. (Foto: Collectie Kris Vlaeminck)
Detail van het kleine oreillon aan de toegang. Dit bevat eveneens nog veel originele camouflagekleuren. (Foto: Collectie Kris Vlaeminck)
Wijze waarop men het bunkertje moet proberen herkennen komende vanaf de Geerbosstraat langs het talud van de spoorlijn (Dit was de originele bijhorende erfdienstbaarheid) anno 2006.
Vooraanzicht met schietgat
b43
Detail van het schietgat met de restanten van de originele camouflagekleuren. Zelfs de groene grondverf is nog deels te zien. Men ziet hem nog als lichte ondertint.
b43
Binnenzicht door het schietgat met nog originele camouflageresten, zelfs op de binnenkant van het schietgat. Achteraan ziet u nog het intakte tafeltje voor het opstellen van de kogelpers. Deze diende om losse kogels in de linnen kogelbanden voor de Maximmitrailleurs te persen.
b43
Van de andere kant krijgt met de deels geopende toegang van de bunker in het zicht op een manier dat men eerst zou denken op een schietgat uit te kijken. Van deze kant komende duikt de bunker echt onverwacht op in het talud.
Detail van de binnenkant van de bunker met zijn zeer beperkt geopende toegang. Deze bunker is echt het minimum van het minimum geopend om hem te betreden. Let op als je hem betreedt, dat je voldoende fit bent om hem opnieuw vlot te kunnen verlaten. Doe het aub niet alleen als je er nog geen ervaring mee hebt.
De zeer intakte mitrailleuropstelling. Ook de pootjes voor de alternatieve opstelling van Hotchkiss- of Coltmitrailleur zijn nog volledig intakt aanwezig.
Schietopstelling
Leuk is ook deze foto die toont op welke hoogte het chardome dient te staan ten opzichte van het schietgat. De bovenkant van het chardome komt +/- overeen met de onderkant van de uitsparing waar de draadstang uit het beton komt aan het schietgat.
Nog zeer fraaie camouflagekleuren aan de binnenkant van het schietgat. Men ziet hier zelfs de lichtgroene schijn nog van de grondverf.
Mitrailleuropstelling met intakte pootjes. Op dit chardome had ik zelfs de indruk dat er nog originele merktekens te zien waren op de bovenregel. Dit zijn echter druipafdrukken van water afkomstig van de golfplaten van het plafond. Een zeer waardevolle opmerking van Mr. Julien Cannaerts, waarvoor dank. Waarvoor de kleine gaatjes in het chardome aan de bovenkant zijn, is echter wel nog altijd een mysterie. Ook de uit de muur uitstekende betonnen blok tegen de grond tussen de twee paaltjes (zelfs bij bunkers aanwezig waar deze pootjes niet voorzien zijn) is mij nog totaal onbekend qua functie. Mogelijks heeft dit nog iets te zien met een alternatieve opstellingswijze van één of ander type wapen. Alle inlichtingen hierover blijven zeker nog welkom als aanvulling.
Achtermuur met intakte tablet
Intakte tablet tegen de achtermuur van het bunkertje.
 
Vorige (B42)
Vorige (B42)
Volgende (B44)
Volgende (B44)